Wat betekent FAST?
- Georgia Graat
- 12 feb
- 3 minuten om te lezen
Face, arm, speech, time. Bekend? Als je iemands leven wil redden, zou dat wel moeten.
Face drooping, arm weakness, speech difficulty en time to call. Dat is waar F.A.S.T. voor staat. In Nederland kan je het ook onthouden met MAST: mond, arm, spraak en tijd. Dokters en ambulance personeel zouden graag zien dat iedereen deze afkorting kent en gebruikt. Dit is namelijk de afkorting waarmee je het leven kan redden van iemand die een beroerte heeft.
De afkorting is in 1998 in het Verenigd Koninkrijk bedacht door beroerte specialisten en ambulance personeel. De afkorting zou moeten helpen bij het snel herkennen van een beroerte. Een beroerte is een medisch probleem waarbij een bloedvat in de hersenen dichtgaat of kapotgaat. Een deel van het brein krijgt hierdoor niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen, waardoor het zijn taak niet meer goed kan doen. Dit is gevaarlijk; als het brein niet meer werkt, komt iemand in levensgevaar. Hoe langer het brein geen zuurstof krijgt, hoe groter de hersenschade, wat uiteindelijk kan leiden tot sterfte.
Een beroerte kan zowel een herseninfarct als een hersenbloeding zijn. Bij de eerste wordt een bloedvat heel smal of gaat een bloedvat dicht, waardoor het bloed niet meer verder kan dan die afsluiting. Bij een hersenbloeding scheurt een bloedvat, omdat er teveel druk op heeft gestaan.
Het gebrek aan zuurstof in de hersenen, zorgt ervoor dat de hersenen niet meer goed werken. Hierdoor krijgen mensen met een beroerte vaak dezelfde symptomen. Deze zijn zichtbaar aan Ć©Ć©n kant van het lichaam, doordat meestal maar Ć©Ć©n kant van de hersenen beschadigd is. Met F.A.S.T. zijn deze symptomen sneller en makkelijker te herkennen.
F of M staat voor face drooping (hangend gezicht) of mond scheef. Mensen met een beroerte hebben vaak een scheve mond of een scheve lach, doordat het gezicht deels verlamd is. De beste manier om hierachter te komen is om iemand te laten lachen en te kijken of maar een deel van de mond omhoog gaat.
A staat voor arm. Mensen met een beroerte hebben vaak een slappe arm aan een kant van het lichaam. De beste manier om hierachter te komen is om iemand zijn armen naar voor of naar boven te laten steken en te kijken of Ć©Ć©n arm naar beneden hangt of zijn kracht kwijt is. Deze zwakte of verlamming kan eventueel ook in een been komen.
S staat voor speech of spraak. Mensen met een beroerte gaan vaak warrig denken en spreken, wat inhoudt dat de zinnen niet meer logisch zijn of niet in context zijn met het gesprek. De beste manier om hierachter te komen is om iemand een paar zinnen te laten spreken en te luisteren of de persoon rare dingen zegt of slecht verstaanbaar is.
T staat voor time of tijd. Als je denkt dat iemand een of meerdere van de symptomen vertoont, is het tijd om het ziekenhuis te bellen. Hierbij geldt: elke seconde telt. Het is handig om ook te onthouden hoe lang de persoon al symptomen vertoont, om dat aan de dokters te vertellen. Belangrijk om te onthouden is dat niet iedereen alle symptomen zal vertonen. Zelfs bij verdenking op Ć©Ć©n symptoom is de beste actie de alarmcentrale te bellen.
Met F.A.S.T. zijn de symptomen van een beroerte sneller en makkelijker te herkennen.
Een beroerte komt in Nederland ongeveer 40.000 keer per jaar voor. Dit zijn meer dan 100 mensen per dag. Van de 100 zijn 25 mensen jonger dan 65 jaar. Hoe sneller deze mensen naar het ziekenhuis gaan, hoe groter hun overlevingskans is. Door het gebruik van F.A.S.T. kunnen er dus veel levens gered worden.
Er bestaan ook andere symptomen van een beroerte. Denk hierbij aan hevige hoofdpijn, tintelingen, verwardheid, duizeligheid en evenwichtsproblemen, dubbelzien of woorden niet meer begrijpen. Deze symptomen zullen altijd heel plotseling ontstaan. F.A.S.T. is de afkorting doordat problemen met het gezicht, spraak en de arm het meest voorkomen.
Andere vormen zijn BE-FAST, NEW-FAST, of FASTER waarin meer symptomen zijn verwerkt. F.A.S.T. werkt toch het best, omdat mensen anders moeite hebben zich te herinneren waar alles voor staat. Wel is gebleken uit onderzoek dat het aanleren van F.A.S.T. of een andere afkorting aan een groep mensen zeer effectief is. Meteen na het leren van de afkorting was 90% van de mensen geneigd om alarm te slaan als zij dachten een beroerte bij iemand te zien, terwijl dit nog 70% was voordat ze de afkorting kenden.
Om het risico op een beroerte en F.A.S.T. te hoeven gebruiken te verkleinen, wordt aangeraden te stoppen met roken, drugs en alcohol. Het is het best overgewicht en diabetes te voorkomen en juist genoeg te bewegen en gezond te eten. Voldoende slaap en weinig stress zijn ook belangrijk. Als iemand in je buurt toch hulp nodig heeft, onthoud: als jij F.A.S.T. bent, red je iemands leven.
Bron: ''Wat is een beroerte?''
Afbeelding via Unsplash
Opmerkingen